Sielkunde onontbeerlik in vele fasette van die lewe
Vra mens vir die gemiddelde man op straat waaroor Sielkunde gaan, kry mens ‘n wye verskeidenheid antwoorde. Sielkunde is mos vir mal mense, is dikwels die antwoord wat mens kry van minder diplomatiese wysneuse. Vanuit die geledere van diegene wat meer kennis dra van Sielkunde, veral in terapeutiese konteks, word daar melding gemaak van die beroemde of dalk berugte, Freudiaanse rusbank, waarop mens vermoedelik op die naat van jou rug lê en jou hart blootlê aan ‘n professionele persoon wat jou analiseer.
Min mense dra egter volkome kennis van die eintlike reikwydte van Sielkunde as wetenskap en by implikasie al die toepassingsvelde van hierdie veelbesproke wetenskap. Die aanvraag na sielkundige kundigheid het drasties toegeneem. Sielkundiges neem volgens die American Psychological Association, ‘n meer prominente rol aan in regering, die media, die rolprent-industrie, tegnologie-ondernemings en in die sport-arena. Indien jy op die hoogste vlak wil meeding en piek prestasie wil lewer in enige van hierdie velde, is sielkundige insette onontbeerlik.
In die nadraai van die COVID-pandemie, is daar toenemende bewustheid van die monumentale toename in die vlakke van stremming waaraan die mensdom in die 21ste eeu blootgestel word, en die ewe groot besef dat meganismes om stremming die hoof te bied, nie naastenby voldoende is nie. Geestesgesondheid en die aankweek van vaardighede om terug te bons in die aangesig van stres, ontbering, teëspoed en leed, geniet hoë prioriteit.
Opleiding in Sielkunde lê klem op vaardighede soos kritiese data-analise en die bou van funksionele multidissiplinêre spanne, wat tans noodsaaklik is vir gesondheid en welvaart. Al word kennis van sielkundige beginsels dus nie noodwendig in kliniese konteks ingespan nie, gee sielkundige ingeligtheid, vir vele belanghebbendes ‘n uitgesproke voorsprong.
Die Suid-Afrikaanse samelewing is ‘n komplekse mynveld van sosiale sielkunde beginsels, wat nie vir die oningeligte of diegene met ‘n swak hart is nie. Gonswoord-kontekste soos gelykheid, diversiteit en inklusiwiteit is gulsig vir die insette van diegene met sielkundige kundigheid, ten einde te adviseer in beleidsformulering en in betoë namens gemarginaliseerde groepe.
Die korporatiewe wêreld en insgelyks klein besigheidsondernemings asook onderwys en opleiding, vind baat by begrip van die beginsels van mag; die wyse waarop spanne met mekaar in interaksie tree; die beginsels van teekamer- en kantoorpolitiek; faktore wat verandering en aanpassing bevorder of in die wiele ry; en individuele persoonlikheidseienskappe en omgewingsfaktore wat individuele en groeps-identiteit vorm. Om hierdie ryk mengsel van veranderlikes verder te kompliseer, voeg ons ras- en geslagsdinamika en sosio-ekonomiese status by die borrelende kookpot en ‘n bredie van epiese proporsies kom in wording.
Hoë emosionele intelligensie is ‘n bate in tegnologiese arenas waar multidissiplinêre spanne dikwels saamwerk . Maatskappye soos Microsoft, Google en Facebook maak al vir jare gebruik van sielkundiges in adviserende konteks om ‘n menslike element in die ontwikkeling en programmering van die kunsmatige intelligensie wat digitale tegnologie toenemend aandryf, in te voer. Dink maar aan die vriendelike, toeganklike en pittige chatbots of diensrobotte wat hartlik met jou saamgesels as jy deesdae inskakel na ‘n kliëntedienssentrum of wanneer jy vir jou slimfoon ‘n stem-opdrag gee of iets vra. Sielkundiges is instrumenteel om die binnewerkinge van menslike behoeftes en vrese te ontleed en in te span om aan die gemiddelde internetgebruiker ‘n nommerpas aanbeveling of soekresultaat te lewer, met inagneming van persoonlikheid, historiese en huidige koopgedrag en verbruikerstendense. Klinici gee insae in die ontwikkeling van toepassings of apps vir die bevordering van geestesgesondheid, soos die hantering van uitermatige sosiale angstigheid en insomnia, om te leer om aandagtig en gefokus te wees deur meditasie, die monitering van gemoedstoestand en of mense hulle medikasie soos voorgeskryf neem.
Die film-industrie en die vermaaklikheidsbedryf as geheel steun al swaarder op sielkundige insette in ‘n poging om te verstaan hoe die koppe van diktators, internetpeste, afpersers, swendelaars, predatore, verslaafdes, moordenaars, glanspersoonlikhede en vuil-uile, werk. Tegnies korrekte inhoud is kenmerkend van dokumentêre en ander films wat met die louere wegloop by internasionale filmfeeste, en gesogte mediatoekennings ontvang.
Miskien is die grootste bydrae tot die opheffing van die mensdom, die erkenning wat Sielkunde as multi-paradigmatiese wetenskap gee, aan interkontekstualiteit, die verstaan van die verbintenisse tussen alle skepsels, en dat elkeen ‘n integrale rol speel in die groter tafereel. Die besef, dat die mens se Godgegewe taak as heerser oor en versorger van die skepping, nou meer as ooit van kardinale belang is om ons wonderbaarlike planeet en al haar inwoners na groter, gesonder en gelukkiger hoogtes te neem.
Wetenskapsbeoefening, is besig om uit die informasie-era na ‘n era van integrasie te beweeg. Waar dit voorheen belangrik was om kennis te hê, is die groter uitdaging nou om op kreatiewe en ‘n innoverend-anders wyse, na die wêreld te kyk. Dit vereis ‘n diep begrip van prosesse en die motivering om skakeling tussen oënskynlik uiteenlopende arenas te bewerkstellig, wat ‘n geheel skep wat meer is as die som van sy dele. Sielkundiges as keuse-argitekte en proses-moniteerders, neem in hierdie opsig, die voortou.
Dr. Marie-Heleen van Zyl